Tapınak Şövalyeleri (Knights Templar)

Orta Çağ’da kurulmuş en ünlü Şövalye Tarikatı olan Tapınak Şövalyeleri kimdir ve ne zaman kurulmuştur? Tapınak Şövalyeleri’ni (Knights Templar) kim kurmuştur, büyük üstadları kimlerdir ve kuruluş amaçları nelerdir?

Tapınak Şövalyeleri Tarikatı Tarihi

Tapınak Şövalyeleri, Orta Çağ’da kurulmuş ve hem dini hem de askeri görevler üstlenmiş önemli bir tarikattır. İşte Tapınak Şövalyeleri’nin tarihi:

Kuruluş ve Erken Dönem

• Kuruluş: Tapınak Şövalyeleri, 1119 yılında Hugues de Payens ve sekiz şövalye arkadaşı tarafından Kudüs’te kurulmuştur. Tarikat, adını, merkezi olan Kudüs’teki Süleyman Tapınağı’ndan almıştır.
• Amaç: İlk olarak Haçlı Seferleri sırasında Kutsal Topraklar’a gelen Hristiyan hacıları korumak amacıyla kurulmuştur.
• Tanıma: 1129’da Troyes Konseyi’nde resmi olarak tanınmış ve Papa II. Honorius tarafından desteklenmiştir.

Yükseliş ve Güçlenme

• Askeri Güç: Tapınak Şövalyeleri, hızla büyüyerek güçlü bir askeri birlik haline gelmiştir. Haçlı Seferleri’nde önemli roller üstlenmişlerdir.
• Maddi Güç: Tarikat, Avrupa genelinde bağışlar ve topraklarla büyük bir servet edinmiştir. Bankacılık sisteminin erken bir formunu geliştirerek finansal işlemler yapmışlardır.
• Kuruluşlar: Avrupa genelinde tapınaklar, kaleler ve tarikat evleri inşa etmişlerdir. Tarikatın merkezi, başlangıçta Kudüs’te iken daha sonra Akka’ya ve Kıbrıs’a taşınmıştır.

Düşüş ve Dağılış

• Filistin’in Kaybı: 1291’de Akka’nın düşmesiyle Tapınak Şövalyeleri Kutsal Topraklar’daki son kalelerini kaybetmişlerdir.
• Düşmanlar: 14. yüzyılın başlarında, Fransa Kralı IV. Philippe tarikatı hedef almış ve onların servetine el koymak istemiştir.
• Tutuklamalar: 13 Ekim 1307’de Kral IV. Philippe, Tapınak Şövalyeleri’ni tutuklatmış ve tarikatın liderlerini işkence altında itiraflar almaya zorlamıştır.
• Kapaniş: Papa V. Clement, 1312’de Vienne Konseyi’nde Tapınak Şövalyeleri’ni resmen dağıtmış ve mallarını Hospitalier Şövalyeleri’ne devretmiştir.

Sonuçlar ve Miras

• Jacques de Molay: Tarikatın son Büyük Üstadı Jacques de Molay, 1314’te Paris’te yakılarak idam edilmiştir.
• Miras: Tapınak Şövalyeleri’nin mirası, modern zamanlarda pek çok efsane ve komplo teorisine konu olmuştur. Tarikatın bankacılık ve askeri sistemleri, Avrupa’nın ekonomik ve askeri tarihine önemli katkılarda bulunmuştur.

Modern Dönem

• Efsaneler ve Popüler Kültür: Tapınak Şövalyeleri, modern popüler kültürde sıkça yer almaktadır. Romanlar, filmler ve televizyon dizilerinde sıkça işlenen bir konudur.
• Yeni Tarikatlar: Modern dönemde, Tapınak Şövalyeleri’nin adını ve mirasını devam ettirdiğini iddia eden çeşitli gruplar ve tarikatlar bulunmaktadır, ancak bunlar orijinal tarikatla doğrudan bağlantılı değildir.

Tapınak Şövalyeleri, Orta Çağ’ın en güçlü ve etkili askeri ve dini tarikatlarından biri olarak tarihte önemli bir yer tutmaktadır. Kutsal Topraklar’daki Haçlı Seferleri sırasında oynadıkları rol ve sonraki dönemde yaşadıkları dramatik düşüş, tarihin en ilgi çekici hikayelerinden biri olmuştur.

Tapınak Şövalyeleri Tarikatı Yapısı

Tapınak Şövalyeleri Tarikatı’nın yapısı oldukça hiyerarşik ve düzenliydi. Bu yapı, tarikatın etkin ve organize bir şekilde işleyişini sağlamak amacıyla geliştirilmişti. İşte Tapınak Şövalyeleri Tarikatı’nın ana yapısal unsurları ve hiyerarşisi:

1. Büyük Üstat (Grand Master)

• Pozisyon: Tarikatın en üst düzey lideridir.
• Sorumluluklar: Tarikatın genel yönetimi ve stratejik kararların alınmasından sorumludur. Haçlı Seferleri ve diğer askeri operasyonları yönetir.

2. Senyörler ve Yüksek Memurlar

• Seneschal (Baş Yönetici): Büyük Üstat’ın yardımcısıdır ve onun yokluğunda tarikatın işleyişinden sorumludur.
• Mareşal: Askeri operasyonlardan ve ordunun yönetiminden sorumludur.
• Komtur: Belirli bir bölgenin (komanderya) yöneticisidir. Hem askeri hem de mali işlerden sorumludur.
• Drapier: Tarikatın giysilerinden ve ekipmanlarından sorumludur.
• Çaplain (Baş Rahip): Tarikatın dini lideridir ve üyelerin manevi rehberliğini sağlar.

3. Şövalyeler (Knights)

• Üyelik: Soylu ailelerden gelen, genellikle atlı savaşçılar olan kişilerdir.
• Sorumluluklar: Savaşlarda ve askeri operasyonlarda aktif rol alırlar. Ayrıca tarikatın temsilcileri olarak çeşitli diplomatik görevler üstlenirler.

4. Serjanlar (Sergeants)

• Üyelik: Soylu olmayan, ancak askeri hizmet veren kişilerdir.
• Sorumluluklar: Şövalyelere destek sağlarlar. Hem atlı hem de yaya asker olarak hizmet ederler. Ayrıca tarikatın kalelerini koruma görevini üstlenirler.

5. Chaplainler (Rahipler)

• Üyelik: Tarikatın dini görevlerini yerine getiren rahiplerdir.
• Sorumluluklar: Şövalyelerin dini ihtiyaçlarını karşılar, ibadetleri yönetir ve manevi destek sağlarlar.

6. Hizmetkarlar ve Çiftçiler

• Üyelik: Tarikatın alt kademesindeki işlerde çalışan kişiler.
• Sorumluluklar: Tarikatın günlük işleyişini sağlamak, tarım ve diğer ekonomik faaliyetlerde çalışmak.

7. Komanderyalar

• Tanım: Tarikatın yerel yönetim birimleridir. Genellikle geniş topraklara ve kalelere sahip olan komanderyalar, bölgesel yöneticiler tarafından yönetilir.
• Örnekler: Tarikatın Avrupa’da ve Kutsal Topraklar’da birçok komanderyası bulunuyordu. Her komanderya, yerel askeri ve ekonomik faaliyetleri yönetir.

8. Tarikat Meclisleri

• Büyük Meclis: Tarikatın en yüksek karar alma organıdır ve önemli stratejik kararlar burada alınır. Büyük Üstat, senyörler ve diğer üst düzey yetkililerden oluşur.
• Yerel Meclisler: Komanderyaların yönetiminden sorumlu yerel liderler tarafından düzenli olarak toplanır. Yerel sorunlar ve stratejiler burada tartışılır.

Genel Yapı ve İşleyiş

• Askeri Disiplin: Tarikatın askeri operasyonları, katı bir disiplin ve stratejik planlama ile yürütülürdü.
• Maddi Yönetim: Tapınak Şövalyeleri, geniş topraklara ve ekonomik kaynaklara sahipti. Tarikat, bankacılık ve finansal işlemler konusunda da öncü olmuştur.
• Dini ve Manevi Hayat: Tarikat üyeleri, Hristiyan inancının katı kurallarına göre yaşarlardı. Günlük ibadetler ve dini ritüeller önemli bir yer tutardı.

Tapınak Şövalyeleri Tarikatı’nın bu karmaşık ve hiyerarşik yapısı, tarikatın etkin bir şekilde faaliyet göstermesini ve geniş bir coğrafyada etkili olmasını sağlamıştır. Tarikatın askeri ve ekonomik gücü, Orta Çağ’ın en güçlü ve etkili organizasyonlarından biri haline gelmesine katkıda bulunmuştur.

Tapınak Şövalyeleri Yapıları

Tapınak Şövalyeleri’nin inşa ettikleri yapılar, mimari açıdan dikkat çekici ve tarihsel açıdan önemli eserlerdir. İşte bazı ünlü Tapınak Şövalyeleri yapıları:

1. Tapınak Kiliseleri (Temple Church)

• Londra, İngiltere: Londra’daki Temple Church, Tapınak Şövalyeleri’nin en bilinen yapılarından biridir. 1185 yılında inşa edilmiştir ve yuvarlak şekli ile dikkat çeker. Bu şekil, Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ni anımsatmak için seçilmiştir.
• Paris, Fransa: Paris’teki Tapınak Kilisesi (Temple Church of Paris), tapınağın Avrupa’daki merkezi olarak hizmet vermiştir. Bu yapı, 14. yüzyılda yıkılmış olsa da tarihsel önemi büyüktür.

2. Tapınak Kaleleri ve Şatoları

• Krak des Chevaliers, Suriye: Haçlı Seferleri döneminde inşa edilen bu kale, Tapınak Şövalyeleri tarafından savunma amacıyla kullanılmıştır. Orta Doğu’nun en iyi korunmuş Haçlı kalelerinden biridir.
• Château de La Roche, Fransa: 12. yüzyılda inşa edilen bu şato, Tapınak Şövalyeleri tarafından kullanılmış ve savunma amaçlı önemli bir yapıdır.
• Tomar Kalesi, Portekiz: 1160 yılında inşa edilen bu kale, Tapınak Şövalyeleri’nin Portekiz’deki merkezi olarak hizmet vermiştir. Kale, manuelin tarzı mimarisi ile ünlüdür ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır.

3. Tapınak Komutanelikleri

• La Couvertoirade, Fransa: Tapınak Şövalyeleri tarafından inşa edilen bu köy ve kale kompleksi, korunmuş bir ortaçağ yerleşimidir.
• Eze, Fransa: Güney Fransa’da bulunan bu küçük köy, Tapınak Şövalyeleri tarafından inşa edilmiştir ve tarihi yapıları ile ünlüdür.
• Montsaunès, Fransa: 12. yüzyılda inşa edilen bu komutanlık, Tapınak Şövalyeleri’nin önemli bir merkeziydi.

4. Diğer Önemli Yapılar

• Rosslyn Şapeli, İskoçya: Tapınak Şövalyeleri ile doğrudan ilişkisi kesin olmasa da, şapel üzerindeki semboller ve mimarisi nedeniyle sıklıkla onlarla ilişkilendirilir.
• Clonmacnoise, İrlanda: Tapınak Şövalyeleri’nin bu antik Hristiyan manastırını kullandığına dair bazı kanıtlar bulunmaktadır.

Tapınak Şövalyeleri Mimarisinin Özellikleri

• Yuvarlak Kiliseler: Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’ni anımsatan yuvarlak kiliseler inşa etmişlerdir.
• Savunma Yapıları: Kaleler ve şatolar, hem savunma hem de stratejik kontrol amaçlı olarak tasarlanmıştır. Bu yapılar, kalın duvarlar, hendekler ve kulelerle güçlendirilmiştir.
• Semboller ve Dekorasyonlar: Tapınak Şövalyeleri’nin yapılarında haçlar, gizemli semboller ve dini motifler sıkça görülür.

Tapınak Şövalyeleri’nin yapıları, tarihsel ve mimari açıdan büyük öneme sahiptir. Bu yapılar, Orta Çağ Avrupa’sının ve Haçlı Seferleri’nin mirasını yansıtırken, aynı zamanda Tapınak Şövalyeleri’nin gücünü ve etkisini göstermektedir.

Tapınak Şövalyeleri Büyük Üstadları Kimlerdir?

Tapınak Şövalyeleri’nin Büyük Üstadları, tarikatın liderliğini yapmış ve tarihin çeşitli dönemlerinde önemli roller üstlenmiş kişilerdir. İşte Tapınak Şövalyeleri’nin en bilinen Büyük Üstadları:

1. Hugues de Payens (1118-1136)

• Kurucu Büyük Üstat: Tapınak Şövalyeleri’nin kurucusudur ve ilk Büyük Üstat olarak görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın resmi olarak tanınmasını ve Troyes Konseyi’nde onaylanmasını sağlamıştır.

2. Robert de Craon (1136-1149)

• İkinci Büyük Üstat: Hugues de Payens’den sonra göreve gelmiştir.
• Önemli Olaylar: Tarikatın büyümesi ve daha fazla toprak kazanması için önemli çalışmalar yapmıştır.

3. Everard des Barres (1149-1152)

• Üçüncü Büyük Üstat: İkinci Haçlı Seferi sırasında Büyük Üstat olmuştur.
• Önemli Olaylar: İkinci Haçlı Seferi’nde aktif rol almıştır, ancak 1152’de görevinden ayrılmıştır.

4. Bernard de Tremelay (1153-1153)

• Dördüncü Büyük Üstat: Çok kısa bir süre görevde kalmıştır.
• Önemli Olaylar: Aşkelon kuşatması sırasında şehit düşmüştür.

5. André de Montbard (1153-1156)

• Beşinci Büyük Üstat: Bernard de Tremelay’in ölümünden sonra göreve gelmiştir.
• Önemli Olaylar: Tarikatın organizasyonunu ve düzenini geliştirmiştir.

6. Bertrand de Blanchefort (1156-1169)

• Altıncı Büyük Üstat: Uzun bir süre görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın askeri ve mali yapısını güçlendirmiştir.

7. Philippe de Milly (1169-1171)

• Yedinci Büyük Üstat: Kısa süre görevde kalmıştır.
• Önemli Olaylar: Haçlı Seferleri’nde önemli stratejik kararlar almıştır.

8. Eudes de Saint-Amand (1171-1179)

• Sekizinci Büyük Üstat: Görev süresince çeşitli askeri başarılar elde etmiştir.
• Önemli Olaylar: Hattin Savaşı’nda esir düşmüştür.

9. Arnaud de Torroja (1181-1184)

• Dokuzuncu Büyük Üstat: Tarikatın yönetimini devralmıştır.
• Önemli Olaylar: Barış görüşmelerinde rol almıştır.

10. Gérard de Ridefort (1185-1189)

• Onuncu Büyük Üstat: Hattin Savaşı sırasında liderlik etmiştir.
• Önemli Olaylar: Kudüs’ün düşmesi sırasında görevdeydi.

11. Robert de Sablé (1191-1193)

• On Birinci Büyük Üstat: Üçüncü Haçlı Seferi’nde önemli bir lider olmuştur.
• Önemli Olaylar: Akkâ’nın ele geçirilmesinde rol oynamıştır.

12. Gilbert Horal (1193-1200)

• On İkinci Büyük Üstat: Tarikatın kurumsal yapısını güçlendirmiştir.
• Önemli Olaylar: Avrupa’da tarikatın etkisini artırmıştır.

13. Philippe de Plessis (1201-1209)

• On Üçüncü Büyük Üstat: Dördüncü Haçlı Seferi sırasında görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın gücünü korumuştur.

14. Guillaume de Chartres (1209-1219)

• On Dördüncü Büyük Üstat: Beşinci Haçlı Seferi sırasında liderlik etmiştir.
• Önemli Olaylar: Tarikatın askeri operasyonlarını yönetmiştir.

15. Pedro de Montaigu (1219-1232)

• On Beşinci Büyük Üstat: Altıncı Haçlı Seferi sırasında görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın genişlemesini sağlamıştır.

16. Armand de Périgord (1232-1244)

• On Altıncı Büyük Üstat: Yedinci Haçlı Seferi’nde önemli rol oynamıştır.
• Önemli Olaylar: La Forbie Savaşı’nda esir düşmüştür.

17. Guillaume de Sonnac (1247-1250)

• On Yedinci Büyük Üstat: Mansura Savaşı’nda önemli bir lider olmuştur.
• Önemli Olaylar: Savaşta ağır yaralanmıştır.

18. Renaud de Vichiers (1250-1256)

• On Sekizinci Büyük Üstat: Barış görüşmelerinde yer almıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın mali yapısını güçlendirmiştir.

19. Thomas Bérard (1256-1273)

• On Dokuzuncu Büyük Üstat: Uzun süre görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın topraklarını savunmuştur.

20. Guillaume de Beaujeu (1273-1291)

• Yirminci Büyük Üstat: Akkâ’nın düşüşüne tanıklık etmiştir.
• Önemli Olaylar: Akkâ kuşatmasında hayatını kaybetmiştir.

21. Thibaud Gaudin (1291-1292)

• Yirmi Birinci Büyük Üstat: Kısa süreli bir görev yapmıştır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın yeniden toparlanmasını sağlamıştır.

22. Jacques de Molay (1292-1314)

• Son Büyük Üstat: Tapınak Şövalyeleri’nin son Büyük Üstadı olarak tanınır.
• Önemli Olaylar: Tarikatın dağıtılması sürecinde liderlik etmiştir. 1314’te idam edilmiştir.

Tapınak Şövalyeleri’nin Büyük Üstatları, tarikatın hem askeri hem de idari yapısının başında yer almış, Orta Çağ boyunca Hristiyan dünyasında büyük etkiler bırakmışlardır. Tarikatın son dönemlerinde yaşanan olaylar ve özellikle Jacques de Molay’in dramatik sonu, tarihte derin izler bırakmıştır.