BBali

Bali

    Bali Adası'na tatil planlıyorsanız Bali gezi rehberimizi mutlaka okuyun. Bali nerede, nasıl gidilir ve ne zaman gidilir? Bali'de tatil masrafı ne kadar olur? Bali gezilecek yerlerden tüm pratik bilgileri makalemizde bulabilirsiniz.
    0
    Shares
    0
    0
    0
    0

    Bali Adası’na tatil planlıyorsanız Bali gezi rehberimizi mutlaka okuyun. Bali nerede, nasıl gidilir ve ne zaman gidilir? Bali’de tatil masrafı ne kadar olur? Bali’de gezilecek yerlerden tüm pratik bilgileri makalemizde bulabilirsiniz.

    İÇİNDEKİLER REHBERİ
    1. Bali Gezi Rehberi
      1. Bali Nerede ve Nasıl Gidilir?
        1. Bali’nin Konumu
        2. Bali’ye Nasıl Gidilir?
        3. İstanbul’dan Bali’ye Nasıl Gidilir?
      2. Bali Otelleri ve Konaklama
        1. 1. Kuta
        2. 2. Seminyak
        3. 3. Ubud
        4. 4. Nusa Dua
        5. 5. Jimbaran
        6. 6. Canggu
        7. 7. Sanur
        8. Genel Tavsiyeler:
    2. Bali’de Gezilecek Yerler Listesi
      1. 1. Ubud
      2. 2. Tanah Lot Tapınağı
      3. 3. Uluwatu Tapınağı
      4. 4. Tirta Empul Tapınağı
      5. 5. Goa Gajah (Fil Mağarası)
      6. 6. Kintamani ve Batur Gölü
      7. 7. Jimbaran Plajı
    3. Bali’de Tatil Masrafı Ne Kadar Olur?
      1. Konaklama:
      2. Yeme İçme:
      3. Ulaşım:
      4. Aktiviteler ve Geziler:
      5. Genel Tahmini Toplam Masraf:
      6. Notlar:
    4. Bali Seyahati ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

    Bali Gezi Rehberi

    Bali Nerede ve Nasıl Gidilir?

    Bali Endonezya’nın en popüler turistik adalarından biridir ve Güneydoğu Asya’da yer alır. Bali, Hint Okyanusu’nda, Java adasının doğusunda ve Lombok adasının batısında bulunur.

    Bali’nin Konumu

    • Ülke: Endonezya
    • Bölge: Güneydoğu Asya
    • Koordinatlar: Yaklaşık 8°25′23″G 115°14′55″D

    Bali’ye Nasıl Gidilir?

    Hava Yoluyla

    Bali’ye en yaygın ulaşım şekli uçaktır. Bali’nin ana havaalanı olan Ngurah Rai Uluslararası Havalimanı (DPS), Denpasar şehri yakınlarında bulunur.

    1. Uluslararası Uçuşlar:
      • Bali’ye birçok uluslararası hava yolu doğrudan uçuşlar düzenlemektedir. Başlıca kalkış noktaları arasında Singapur, Kuala Lumpur, Bangkok, Tokyo, Sidney ve Seul gibi büyük Asya ve Avustralya şehirleri bulunur.
      • Avrupa ve Amerika’dan gelen yolcular genellikle Singapur, Kuala Lumpur veya Doha gibi büyük havalimanlarında aktarma yaparak Bali’ye ulaşırlar.
    2. Yerel Uçuşlar:
      • Endonezya’nın diğer şehirlerinden (Jakarta, Surabaya, Yogyakarta gibi) Bali’ye sık sık yerel uçuşlar düzenlenmektedir.
      • Hava yolu şirketleri arasında Garuda Indonesia, AirAsia, Lion Air ve Batik Air gibi firmalar bulunur.
    Ucuz Uçak Bileti
    Deniz Yoluyla
    • Feribot:
      • Bali’ye komşu adalardan (Java ve Lombok gibi) feribotlarla ulaşmak mümkündür. Banyuwangi (Java) ve Padang Bai (Bali) arasında düzenli feribot seferleri bulunmaktadır. Yolculuk yaklaşık 45 dakika sürer.
      • Lombok’tan Bali’ye feribotla geçmek de mümkündür, bu yolculuk genellikle birkaç saat sürer.
    Karayolu ve Deniz Yoluyla Kombine:
    • Endonezya’nın diğer bölgelerinden Bali’ye seyahat etmek isteyenler için karayolu ve feribot kombinasyonları da mevcuttur. Örneğin, Java’dan otobüsle Banyuwangi’ye gidip oradan feribotla Bali’ye geçilebilir.
    Havalimanından Şehre Ulaşım:
    • Taksi: Ngurah Rai Havalimanı’ndan Bali’nin popüler bölgelerine (Kuta, Seminyak, Ubud, Nusa Dua gibi) taksi ile ulaşım mümkündür.
    • Özel Transfer: Havalimanından özel transfer hizmetleri de rezervasyon yapılarak kullanılabilir.
    • Araç Kiralama: Havalimanında çeşitli araç kiralama şirketleri bulunmaktadır.

    BONUS

    İstanbul’dan Bali’ye Nasıl Gidilir?

    İstanbul’dan Bali’ye direkt uçuş bulunmamaktadır. Genellikle bir veya iki aktarma yaparak Bali’ye ulaşmak mümkündür. İşte İstanbul’dan Bali’ye ulaşım için izlenebilecek adımlar:

    1. Uçak Yolculuğu:
      • Başlangıç Noktası: İstanbul Havalimanı (IST) veya Sabiha Gökçen Havalimanı (SAW)Varış Noktası: Ngurah Rai Uluslararası Havalimanı (DPS) – Bali
      Aktarmalı Uçuş Seçenekleri:
      • Dubai Aktarmalı: Emirates ile İstanbul’dan Dubai’ye uçabilir, ardından Dubai’den Bali’ye uçabilirsiniz.Doha Aktarmalı: Qatar Airways ile İstanbul’dan Doha’ya uçabilir, ardından Doha’dan Bali’ye uçabilirsiniz.Singapur Aktarmalı: Singapore Airlines ile İstanbul’dan Singapur’a uçabilir, ardından Singapur’dan Bali’ye uçabilirsiniz.Kuala Lumpur Aktarmalı: Turkish Airlines veya Malaysia Airlines ile İstanbul’dan Kuala Lumpur’a uçabilir, ardından Kuala Lumpur’dan Bali’ye uçabilirsiniz.
      Uçuş Süresi:
      • İstanbul’dan Dubai/Doha/Singapur/Kuala Lumpur’a uçuş süresi yaklaşık 4-5 saattir.
      • Aktarma süresi ve bekleme süreleri dahil olmak üzere, toplam yolculuk süresi yaklaşık 15-20 saat arasında değişebilir.
    2. Vize Bilgisi:
      • Endonezya, Türk vatandaşlarından 30 güne kadar turistik seyahatler için vize istememektedir. Daha uzun süreli kalışlar için vize gerekmektedir.
    3. Giriş Belgeleri:
      • Pasaport: Seyahatinizden önce pasaportunuzun geçerlilik süresinin en az 6 ay olduğundan emin olun.
      • Uçak bileti: Gidiş-dönüş uçak bileti rezervasyonunuzu yanınızda bulundurmanız gerekebilir.
    4. Ngurah Rai Uluslararası Havalimanı’ndan Bali’ye Ulaşım:
      • Taksi: Havalimanından otelinize veya kalacağınız yere gitmek için en kolay ve hızlı yol taksi kullanmaktır. Havalimanı çıkışında taksi bulabilirsiniz.
      • Özel Transfer: Birçok otel ve tur şirketi, havalimanından özel transfer hizmeti sunmaktadır.
      • Araç Kiralama: Havalimanında araç kiralama ofisleri bulunmaktadır. Bali’de trafik soldan akar, bu nedenle dikkatli olmalısınız.

    Tavsiyeler

    • Rezervasyonlarınızı önceden yapın: Özellikle turizm sezonunda uçak bileti ve konaklama yerlerinizi önceden rezerve etmeniz faydalı olacaktır.
    • Yerel Para Birimi: Bali’de Endonezya Rupisi (IDR) kullanılmaktadır. Havalimanında veya şehirde döviz bozdurma noktalarından para değişimi yapabilirsiniz.
    • Seyahat Sigortası: Seyahatiniz boyunca sağlık ve seyahat sigortası yaptırmanız önerilir.

    Bali Otelleri ve Konaklama

    Bali’de konaklama için birçok seçenek bulunmaktadır, her bütçeye ve tercihe uygun oteller ve konaklama tesisleri mevcuttur. İşte Bali’de konaklama için popüler bölgeler ve bazı öneriler:

    1. Kuta

    • Tanım: Bali’nin en popüler turistik bölgesi, plajları ve gece hayatı ile ünlü.
    • Oteller: Hard Rock Hotel Bali, Sheraton Bali Kuta Resort, Grand Inna Kuta, The Anvaya Beach Resort Bali.

    2. Seminyak

    • Tanım: Lüks villalar, restoranlar, butik mağazalar ve plajlarıyla bilinir.
    • Oteller: The Oberoi Beach Resort Bali, W Bali – Seminyak, Alila Seminyak, The Legian Bali.

    3. Ubud

    • Tanım: Bali’nin kültürel ve sanatsal merkezi, pirinç tarlaları ve yoga merkezleriyle ünlü.
    • Oteller: Mandapa, a Ritz-Carlton Reserve, The Chedi Club Tanah Gajah Ubud, Hanging Gardens of Bali, COMO Uma Ubud.

    4. Nusa Dua

    • Tanım: Lüks tatil köyleri, golf sahaları ve korunaklı plajları ile bilinir.
    • Oteller: The St. Regis Bali Resort, Mulia Resort – Nusa Dua, Grand Hyatt Bali, Ayodya Resort Bali.

    5. Jimbaran

    • Tanım: Balıkçı köyü, plajları ve romantik atmosferi ile ünlü.
    • Oteller: Four Seasons Resort Bali at Jimbaran Bay, InterContinental Bali Resort, Belmond Jimbaran Puri, Ayana Resort and Spa Bali.

    6. Canggu

    • Tanım: Sörf merkezi, hipster kafe ve restoranları ile gençler arasında popüler.
    • Oteller: COMO Uma Canggu, The Slow, Hotel Tugu Bali, The Legian Bali.

    7. Sanur

    • Tanım: Sakin plajları, su sporları ve aile dostu atmosferi ile bilinir.
    • Oteller: Fairmont Sanur Beach Bali, Hyatt Regency Bali, Maya Sanur Resort & Spa, Sudamala Suites & Villas.

    Genel Tavsiyeler:

    • Erken Rezervasyon: Özellikle yüksek sezonlarda (Haziran-Ağustos ve Aralık-Ocak) erken rezervasyon yapmanız önerilir.
    • Yerel Deneyim: Bali’de küçük butik oteller veya yerel hizmet veren tesisler de tercih edebilirsiniz, bu size daha otantik bir deneyim sunabilir.
    • Otel Tipleri: Her bütçeye uygun otel seçenekleri bulunmaktadır, lüks tatil köyleri, orta sınıf oteller ve bütçe dostu pansiyonlar arasından seçim yapabilirsiniz.

    Bali’de konaklama seçeneklerini araştırırken, tercihlerinize göre plaj yakınlığı, merkezi konum, hizmet kalitesi ve otel olanakları gibi faktörlere dikkat etmek önemlidir.

    Bali’de Gezilecek Yerler Listesi

    Bali’de gezilecek tarihi ve turistik yerler hakkında bilgi vereyim. İşte bazı önemli noktalar:

    1. Ubud

    • Nerede: Bali’nin merkezinde, Gianyar bölgesinde yer alır.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan taksi veya araç kiralayarak yaklaşık 1 saatte ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Ubud, Bali’nin kültürel ve sanatsal merkezi olarak bilinir. Monkey Forest, Ubud Sarayı ve Ubud Pazarı gibi yerler ziyaret edilebilir.

    2. Tanah Lot Tapınağı

    • Nerede: Bali’nin güneybatısında, Tabanan bölgesinde yer alır.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan araç kiralayarak veya tur şirketleriyle düzenlenen turlarla ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Deniz üzerine inşa edilmiş bu tapınak gün batımı manzarasıyla ünlüdür. Tapınağa giriş için bilet almak gerekebilir.

    3. Uluwatu Tapınağı

    • Nerede: Bali’nin güneyinde, Bukit Yarımadası’nda yer alır.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan araç kiralayarak veya tur düzenleyen şirketlerle ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Deniz kenarında yer alan bu tapınak, keşifler ve güzel manzaralar sunar. Tapınağa ziyaret sırasında giyinmeniz gereken uygun kıyafetlere dikkat edin.

    4. Tirta Empul Tapınağı

    • Nerede: Gianyar bölgesinde, Tampaksiring köyünde bulunur.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan araç kiralayarak veya tur düzenleyen şirketlerle ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Suyun hayat verici gücüne tapınan bu tapınak, ziyaretçilerin su kaynaklarından temizlenmesine izin verir. Tapınağa ziyaret sırasında giyinmeniz gereken uygun kıyafetlere dikkat edin.

    5. Goa Gajah (Fil Mağarası)

    • Nerede: Gianyar bölgesinde, Bedulu köyünde bulunur.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan araç kiralayarak veya tur düzenleyen şirketlerle ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Mağara, antik bir ibadet alanı ve heykel, duvar kabartmaları ile süslüdür. Mağara ve çevresi ziyaretçilere açıktır.

    6. Kintamani ve Batur Gölü

    • Nerede: Bangli bölgesinde, Bali’nin doğusunda bulunur.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan araç kiralayarak veya tur düzenleyen şirketlerle ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Kintamani, aktif bir volkan olan Batur’un eteklerinde yer alır. Buradan Batur Gölü’nün manzarasını görmek mümkündür.

    7. Jimbaran Plajı

    • Nerede: Bali’nin güneyinde, Jimbaran bölgesinde bulunur.
    • Nasıl Gidilir: Denpasar Uluslararası Havalimanı’ndan taksi veya araç kiralayarak kısa sürede ulaşılabilir.
    • Ziyaret Bilgileri: Plaj, sakin atmosferi ve balık restoranlarıyla ünlüdür. Özellikle akşamüstü ve akşam yemekleri için tercih edilir.

    Her bir yerin ziyaret saatleri, giriş ücretleri ve ulaşım detayları değişebilir, bu nedenle seyahatten önce güncel bilgileri kontrol etmeniz önerilir.

    Bali’de Tatil Masrafı Ne Kadar Olur?

    Bali’de 3 günlük tatil masrafı, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. İşte genel bir bakış ve tahmini masraflar:

    Konaklama:

    • Orta Sınıf Otel: Günlük ortalama 50-100 USD arası
    • Lüks Tatil Köyü: Günlük ortalama 150-300 USD arası
    • Toplam Konaklama Masrafı: 3 gece için 150-900 USD arası

    Yeme İçme:

    • Restoranlar: 10-20 USD kişi başı başlangıç seviyesinden başlayarak, lüks restoranlarda daha yüksek
    • Yerel Kafeler ve Sokak Satıcıları: 5-10 USD kişi başı
    • Toplam Yeme İçme Masrafı: Günlük ortalama 20-50 USD kişi başı

    Ulaşım:

    • Havalimanı Transferi: Tek yön taksi 10-30 USD arası
    • Yerel Ulaşım (Taksi veya Kiralık Araç): Günlük ortalama 30-50 USD
    • Toplam Ulaşım Masrafı: 50-150 USD arası

    Aktiviteler ve Geziler:

    • Turistik Yerler ve Etkinlikler: Tapınak ziyaretleri, su sporları, kültürel etkinlikler vb.
    • Toplam Aktivite Masrafı: 3 günlük süre için 50-200 USD arası

    Genel Tahmini Toplam Masraf:

    • Düşük Bütçe: Toplam 3 günlük masraf yaklaşık 300-500 USD arası
    • Orta Bütçe: Toplam 3 günlük masraf yaklaşık 500-1000 USD arası
    • Yüksek Bütçe: Toplam 3 günlük masraf 1000 USD ve üzeri

    Notlar:

    • Alışveriş: Hatıra ve hediyelik eşyalar için ek masraf bütçenize dahil edilmelidir.
    • Sağlık ve Seyahat Sigortası: Seyahatiniz sırasında sağlık ve seyahat sigortası yapılması önerilir.
    • Mevsimsel Değişkenler: Yüksek sezonlarda (Haziran-Ağustos, Aralık-Ocak) konaklama ve aktivite fiyatları genellikle daha yüksektir.

    Bu masraflar genel bir tahmindir ve kişisel tercihler, alışveriş alışkanlıkları ve seyahat zamanlaması gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Seyahatinizi planlarken bütçenizi göz önünde bulundurarak detaylı bir harcama planı yapmanız önemlidir.

    Bali Seyahati ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

    Bali Vize İstiyor mu?

    Vize Gereksinimleri:

    1. Turistik Seyahat:

    • Türk vatandaşları, turistik amaçlı seyahatlerde Endonezya’ya varışta (Visa on Arrival – VOA) 30 güne kadar kalış için vize alabilirler.
    • Bu vize, Endonezya’ya vardığınızda havalimanında alınabilir ve genellikle kısa bir işlem süresi gerektirir.
    • VOA ücreti yaklaşık 35 USD’dir.
    • 30 günlük vize, 30 gün daha uzatılabilir. Bunun için göçmenlik ofisine başvurmanız gerekmektedir.

    2. Uzun Süreli veya Farklı Amaçlı Seyahatler:

    • 30 günden daha uzun süreli veya iş, çalışma, eğitim gibi farklı amaçlarla yapılan seyahatler için önceden Endonezya Konsolosluğu’ndan vize alınması gerekmektedir.

    Gerekli Belgeler:

    • Pasaport: Seyahatinizden itibaren en az 6 ay geçerliliği olan bir pasaport.
    • Dönüş Bileti: Gidiş-dönüş uçak bileti rezervasyonları.
    • Kalacak Yer Bilgisi: Konaklama rezervasyon bilgileri.
    • Vize Ücreti: VOA için gerekli olan ücret (yaklaşık 35 USD).

    Vize Uzatma:

    • 30 günlük vizeyi uzatmak için yerel göçmenlik ofisine başvurabilirsiniz. Bu işlem genellikle birkaç iş günü sürebilir ve ek belgeler gerekebilir.
    Bali Para Birimi Nedir?

    Bali’nin para birimi Endonezya Rupisi’dir (IDR). İşte Endonezya Rupisi hakkında bazı bilgiler:

    Endonezya Rupisi (IDR)

    • Sembol: Rp
    • Alt Birimi: 1 Rupiah = 100 Sen (ancak Sen madeni paraları artık kullanılmamaktadır)
    • Banknotlar: 1,000, 2,000, 5,000, 10,000, 20,000, 50,000, 100,000 IDR
    • Madeni Paralar: 100, 200, 500, 1,000 IDR

    Para Değişimi ve Kullanımı:

    • Döviz Büroları: Bali’de döviz bozdurma büroları yaygındır. Özellikle turistik bölgelerde birçok döviz bozdurma noktası bulunur.
    • Bankalar: Bankalar ve ATM’ler de döviz bozdurma hizmeti sunmaktadır. Ancak, döviz bozdururken dikkatli olun ve güvenilir yerleri tercih edin.
    • ATM’ler: Bali’de birçok yerde ATM bulunur ve çoğu uluslararası bankacılık kartlarını kabul eder. Ancak, bankanızın yurt dışı işlem ücretlerini kontrol etmeyi unutmayın.
    • Kredi Kartları: Büyük oteller, restoranlar ve mağazalarda kredi kartları genellikle kabul edilir. Ancak, küçük işletmeler ve yerel pazarlar genellikle nakit kabul eder.

    Tavsiyeler:

    • Küçük Banknotlar: Küçük banknotlar ve bozuk paralar taşımanız yararlı olabilir, özellikle taksi veya yerel pazarlarda alışveriş yaparken.
    • Güvenlik: Döviz bozdururken ve para taşırken dikkatli olun. Sahte para bozdurma noktalarına karşı dikkatli olun.
    • Bakiye Kontrolü: ATM’lerden para çekerken bakiye kontrolü yapın ve güvenliğiniz için makbuzları saklayın.

    Endonezya Rupisi’nin değeri değişebilir, bu nedenle seyahatten önce güncel döviz kurlarını kontrol etmekte fayda var.

    Bali’de Saat Kaçtır?

    Bali, Endonezya’nın WITA (Central Indonesia Time) saat diliminde yer almaktadır. WITA, UTC+8 saat dilimindedir.

    İstanbul, Türkiye ise genellikle TRT (Turkey Time) saat diliminde yer alır ve bu saat dilimi UTC+3’tür.

    Bu bilgilere dayanarak, Bali ile İstanbul arasında 5 saat fark bulunmaktadır. Bali, İstanbul’dan 5 saat ileridedir.

    Örnek:

    • İstanbul’da saat 12:00 (öğlen) iken, Bali’de saat 17:00 (akşam) olur.

    Ancak, yaz saati uygulamaları ve diğer olası değişiklikler nedeniyle kesin zaman farkını doğrulamak için seyahatinizden önce güncel saat dilimi farkını kontrol etmeniz önemlidir. Şu anda tam olarak Bali’de saatin kaç olduğunu belirlemek için bir dünya saat dilimi sitesi veya saat dilimi uygulaması kullanabilirsiniz.

    Bali Hangi Ülke’de?

    Bali, Endonezya’nın bir adasıdır.

    Ort. Bali Yemek Fiyatları Ne Kadardır?

    Bali’de yemek fiyatları genellikle restoranın türüne, konumuna ve sunulan yemeğin çeşidine göre değişiklik gösterir. İşte genel bir bakışla Bali’de orta seviye yemek fiyatları:

    Restoranlar ve Kafeler:

    • Düşük Seviye (Yerel Kafeler ve Sokak Satıcıları):
      • Bir ana yemek: 3-7 USD arası
      • Bir bardak yerel bira: 1-3 USD arası
    • Orta Seviye (Ortalama Restoranlar ve Kafeler):
      • Bir ana yemek: 7-15 USD arası
      • Bir bardak yerel bira: 2-5 USD arası
      • Bir pizza veya hamburger: 5-10 USD arası
    • Yüksek Seviye (Lüks Restoranlar ve Tatil Köyleri):
      • Bir ana yemek: 15-30 USD arası (veya daha fazla)
      • Bir bardak yerel bira: 3-7 USD arası
      • Özel deniz ürünleri veya uluslararası mutfak seçenekleri: 20 USD ve üzeri

    Kahvaltı ve Fast Food:

    • Kahvaltı (Yerel kafelerde veya otellerde):
      • Kahvaltı tabağı veya omlet: 3-7 USD arası
      • Kahve veya çay: 1-3 USD arası
    • Fast Food (Hamburger, sandviç, pizza gibi):
      • 5-10 USD arası

    Notlar:

    • Bahşiş: Bali’de genellikle bahşiş beklenmez, ancak memnun kaldığınızda %5-10 oranında bahşiş bırakılabilir.
    • Vergi: Restoranlarda fiyatlar genellikle vergi dahil olup, bazı yerlerde ek hizmet ücreti eklenebilir (%5-10 arası).

    Bali’de yemek fiyatları büyük ölçüde bölgeye ve mevsime göre değişebilir. Özellikle turistik bölgelerde ve plaj kenarında restoranlarda fiyatlar daha yüksek olabilir. Seyahat öncesinde bütçenizi göz önünde bulundurarak ve yerel lezzetleri deneyimlemeyi unutmayarak yemek seçimlerinizi yapabilirsiniz.

    0 Shares:
    Share 0
    Tweet 0
    Pin it 0
    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    — Önceki Yazı

    Madrid Gezilecek Yerler

    Sonraki Yazı —

    Madrid'den Toledo'ya Ulaşım